آشنایی با فریمور VIA در کیبوردهای مکانیکی
در دنیای کیبوردهای مکانیکی، فریمورهای مختلفی برای شخصی‌سازی و بهبود تجربه کاربری وجود دارند که یکی از معروف‌ترین آنها فریمور QMK است. اگر علاقه‌مند به یادگیری بیشتر درباره QMK و قابلیت‌های گسترده آن هستید، پیشنهاد می‌کنیم مقاله جامع ما در این زمینه را مطالعه کنید. اما اگر به دنبال راه‌حلی ساده‌تر و بدون نیاز به برنامه‌نویسی هستید، فریمور VIA در کیبوردهای مکانیکی گزینه‌ای عالی محسوب می‌شود
در این مقاله، قصد داریم به معرفی فریمور VIA در کیبوردهای مکانیکی و امکانات منحصربه‌فرد آن بپردازیم تا بتوانید کیبورد مکانیکی خود را به آسانی شخصی‌سازی کنید.
فریمور (Firmware) نرم‌افزاری است که به‌صورت داخلی روی سخت‌افزار اجرا می‌شود و کنترل عملکردهای اصلی آن را بر عهده دارد. در کیبوردهای مکانیکی، فریمور مسئول مدیریت ورودی‌ها و خروجی‌های کلیدها است و امکان شخصی‌سازی، تعریف عملکردهای خاص و بهره‌گیری از قابلیت‌های پیشرفته را فراهم می‌کند.
در مقاله‌ای که درباره فریمور QMK در سایت منتشر کرده‌ایم، به مفهوم فریمور و نقش آن در کیبوردهای مکانیکی اشاره کرده‌ایم. حال در این مقاله می‌خواهیم به سراغ فریمور VIA برویم و ویژگی‌ها و مزایای آن را بررسی کنیم
منظور از فریمور VIA در کیبوردهای مکانیکی چیست؟
فریمور VIA مانند افزونه از فریمور QMK عمل می‌کند و به شما این امکان را می‌دهد که نقشه کلید کیبورد خود را بدون نیاز به فلش کردن مجدد فریمور با هر تغییر و بدون نیاز به برنامه‌نویسی دستورالعمل‌ها تغییر دهید. همچنین، تمام تغییراتی که ایجاد می‌کنید روی کیبورد باقی می‌ماند، به طوری که حتی زمانی که کیبورد را از کامپیوتر جدا کرده و دوباره وصل کنید یا آن را به کامپیوتر جدیدی متصل کنید، پیکربندی نقشه کلید همچنان حفظ می‌شود.
برای کار کردن با فریمور VIA ابزارهایی ازجمله VIA Firmware و VIA Configurator وجود دارد. فریمور VIA تقریباً مشابه فریمور QMK است، به جز اینکه ویژگی VIA_ENABLE در آن فعال شده است. سپس VIA Configurator به شما این امکان را می‌دهد که تمام تغییرات خود را انجام دهید، از جمله تغییرها نقشه کلیدها، کنترل نور، برنامه‌نویسی ماکروها و کنترل‌های چیدمان است.
ویژگی‌های فریمور VIA
فریمور VIA تنظیمات اولیه‌ای که فریمور QMK ارائه می‌دهد را پشتیانی می‌کند، از جمله نورپردازی RGB، شخصی‌سازی لایه‌ها، ماکروها و تغییر نقشه کلیدها، علاوه بر این‌ها، ویژگی‌های خاص فریمور VIA عبارتند از:
حافظه دائمی کیبورد
برخلاف فریمور VIA ،QMK تمام تغییراتی که بر روی کیبورد خود انجام می دهید را به صورت دائمی ذخیره می‌کند، به طوری که می‌توانید تنظیمات خود را هر جا که هستید استفاده کنید. برای مثال، می توانید کیبورد خود را با همان تنظیمات انجام شده با فریمور VIA در محل های مختلف استفاده کنید بدون اینکه نگران باشد که تنظیماتی که انجام داده اید از بین رفته باشد.
سادگی استفاده
علاوه بر حافظه دائمی، سادگی استفاده یکی از ویژگی‌هایی است که به VIA کمک کرده است تا در طول سال‌ها میان علاقه‌مندان به کیبوردهای مکانیکی محبوب شود. VIA Configurator گزینه‌ای ساده برای تغییر نقشه کلید شما فراهم می‌کند، بدون نیاز به برنامه‌نویسی و پیچیدگی‌هایی که هنگام استفاده از فریمور QMK با آن همراه است.
مدیریت پروفایل
فریمور VIA معمولاً از ایجاد و مدیریت پروفایل‌های متعدد پشتیبانی می‌کند. این ویژگی به شما این امکان را می‌دهد که به راحتی بین پیکربندی‌های مختلف جابجا شوید. هر پروفایل می‌تواند نقشه کلیدها، ماکروها و تنظیمات نورپردازی منحصر به فردی را ذخیره کند، که این امر باعث راحتی شما در تغییر بین سناریوهای مختلف استفاده کاربر می‌شود.
اساس کار فریمور VIA در کیبوردهای مکانیکی چیست؟
در واقع، VIA یک فریمور مستقل نیست که به تنهایی کار کند بلکه یک افزونه ای برای فریمور های مستقل می باشد که کار با آنها را برای کاربر راحت تر می‌کند. در اصل وقتی آن را فعال می‌کنید، با فریمور دیگری که روی دستگاه شما است (مثل QMK) ارتباط برقرار می‌کند و دستورات را از طریق USB به آن ارسال می‌کند. بنابراین، فریمور VIA در حقیقت رابط بین VIA Configurator است که به شما اجازه می‌دهد تغییرات نقشه کلیدهای خود ذخیره کنید، و در واقع این فریمور اصلی که بیشتر تنظیمات را انجام می‌دهد.
ابزار VIA Configurator مانند یک الگو عمل می‌کند و برخلاف فریمور QMK نیازی به برنامه‌نویسی دستورات ندارد. شما فقط کافی است یک کلید را انتخاب کرده و عملکرد مورد نظر خود را به آن اختصاص دهید.
اولین کاری که باید هنگام استفاده از فریمور VIA انجام دهید این است که اطمینان حاصل کنید ویژگی VIA_ENABLE قبل از فلش شدن به کیبورد فعال شده باشد. از آن مهم‌تر این است که قبل از خرید کیبورد مدنظرتان مطمئن شوید که کیبورد از قابلیت VIA پشتیبانی می‌کند.
مثل QMK که برای هر تغییر باید فریمور را دوباره فلش و تنظیم کنید، فریمور VIA هم محدودیت و معایبی دارد. برای مثال، برخی ویژگی‌های پیشرفته فریمور QMK مثل Tap Dance (که به شما اجازه می‌دهد برای یک کلید عملکردهای مختلف داشته باشید) در VIA وجود ندارد.
اگر بخواهید همه ویژگی‌های QMK را داشته باشید و همچنان از VIA استفاده کنید، باید تنظیمات خاصی به نام QMK build environment را انجام دهید. همچنین، همه کیبوردها از ویژگی‌های جدید VIA پشتیبانی نمی‌کنند. مثلا، ویژگی تغییر کدهای کلید چرخشی (کلیدهایی که می‌چرخند) هنوز در همه کیبوردها وجود ندارد.
چطور از فریمور VIA در کیبوردهای مکانیکی استفاده کنیم؟
قبلاً برای استفاده از VIA باید آن را دانلود می‌کردید، اما حالا نیازی به دانلود آن نیست. شما می‌توانید نسخه تحت وب آن را از طریق سایت باز کنید. وقتی VIA در مرورگر شما باز و بارگذاری شد، به‌طور خودکار کیبورد شما را شناسایی می‌کند، البته فقط در صورتی که به کامپیوتر وصل باشد و از VIA پشتیبانی کند. دیگر نیازی به دانلود برنامه‌های اضافی ندارید و نگرانی از بابت فضای برنامه‌ها روی کامپیوتر یا تأثیر آنها بر سرعت سیستم نخواهید داشت.
چطور کلیدها را با VIA پیکربندی کنیم
- وقتی VIA را باز کنید، در نیمه بالایی صفحه یک طرح‌بندی کیبورد خواهید دید.
- ابتدا کلیدی را که می‌خواهید تنظیم کنید در این نیمه بالایی انتخاب کنید.
- سپس در نیمه پایینی صفحه، عملکرد یا دستوری که می‌خواهید به آن کلید اختصاص دهید را انتخاب کنید.
- همچنین می‌توانید گروهی از کلیدها را پیکربندی کنید تا یک دستور یا عملکرد خاص را انجام دهند، به جای اینکه تنها یک کلید این کار را انجام دهد.
چطور تنظیمات کلیدهای خود را تست کنیم
- بعد از اینکه تنظیمات کلیدها را انجام دادید، به تب Key Tester بروید.
- در نیمه بالای صفحه که نمایی از کلیدهای کیبورد شما را نمایش می‌دهد، کلیدی را که تازه برنامه‌ریزی کرده‌اید و می‌خواهید تست کنید، انتخاب کنید.
- در بخش Key Tested، عملکرد اختصاص داده شده به آن کلید روشن می‌شود و این نشان‌دهنده این است که فشردن کلید با آن عملکرد مطابقت دارد.
چطور کلیدها را در لایه‌ها پیکربندی کنیم:
شما همچنین می‌توانید کلیدها را در لایه‌ها پیکربندی کنید. به این معنی که می‌توانید از یک کلید برای انجام چندین عملکرد استفاده کنید. این ویژگی زمانی مفید است که از یک کیبورد کوچک استفاده می‌کنید که کلیدهای فیزیکی کافی برای پوشش دادن همه عملکردها را ندارد. برای مثال، اگر کیبورد شما شامل پد عددی نیست، می‌توانید اعداد را به عنوان لایه به برخی از کلیدهای حروفی کیبورد خود اختصاص دهید. همچنین می‌توانید همین کار را برای کلیدهای تابعی انجام دهید اگر کیبورد شما آنها را نداشته باشد. در اینجا مراحل انجام این کار آمده است:
فرض کنید کیبورد شما فقط ۶۰ درصد از یک کیبورد استاندارد است و پد عددی یا کلیدهای تابعی ندارد. در این صورت، می‌توانید یک لایه جدید ایجاد کنید که هنگام فشار دادن یک کلید خاص (مثلاً کلید "A")، عملکرد اعداد را برای شما فعال کند. به عبارت دیگر، با فشار دادن "A" در لایه اصلی، حرف "A" تایپ می‌شود، اما اگر وارد لایه جدیدی شوید، همان "A" تبدیل به "۱" خواهد شد.
در گزینه پیکربندی، شما تعداد لایه‌ها را در هر کلید خواهید دید که درست بالای نمای کیبورد شما قرار دارد.
- شما اعداد ۰، ۱، ۲، ۳ و غیره را به ترتیب خواهید دید.
- در اولین لایه پیکربندی کلید، عدد ۰ برجسته خواهد بود.
- برای پیکربندی هر کلید به چندین عملکرد، به ترتیب از ۰ به ۱ و سپس به دیگر اعداد حرکت کنید.
تعداد پیکربندی‌های لایه‌ای که می‌توانید برای هر کلید داشته باشید، به مدل کیبورد شما بستگی دارد.
شما تعداد لایه‌هایی که می‌توانید برای کیبورد خود داشته باشید را در پایین صفحه کیبورد، هنگام کلیک روی تب "لایه‌ها"، مشاهده خواهید کرد.
برای جابجایی بین لایه‌ها، به سادگی یکی از گزینه‌های لایه‌ای که ظاهر می‌شود را انتخاب کنید.
توجه داشته باشید که اندازه کیبورد شما می‌تواند بر انواع پیکربندی‌هایی که می‌تواند پشتیبانی کند تأثیر بگذارد. در هر صورت، مدل کیبورد در نهایت تعیین‌کننده است که چه گزینه‌های پیکربندی را می‌توانید داشته باشید.
بله، احساس میکنم تا اینجای مطلب مقداری گیج شده باشید. با این حال، به طور صادقانه باید گفت که این مسیر چندان ساده نیست. انجام این کار نیاز به دانش عالی از فریمور QMK و علاقه به پرداختن به جزئیات برنامه‌نویسی فریمور کیبورد دارد.
اگر تازه کیبورد می‌خرید، بهترین کار این است که کیبوردی انتخاب کنید که از VIA پشتیبانی کند. همین موضوع برای QMK هم صدق می‌کند، چون همه کیبوردها از این دو پشتیبانی نمی‌کنند. اگر کیبورد شما از هرکدام یا هر دو پشتیبانی کند، این ویژگی‌ها باید در مشخصات آن ذکر شده باشد.
سخن پایانی
فریمور VIA یک ابزار قدرتمند برای شخصی‌سازی و مدیریت تنظیمات کیبوردهای مکانیکی است که با رابط کاربری ساده و قابلیت‌های متنوع، کاربران را از پیچیدگی‌های برنامه‌نویسی و فلش کردن مداوم فریمور بی‌نیاز می‌کند. این فریمور به شما امکان می‌دهد که تنظیمات خود را به‌راحتی تغییر دهید، پروفایل‌های مختلف ایجاد کنید و حتی با لایه‌ها و ماکروها عملکرد کیبوردتان را به سطح جدیدی ارتقا دهید.
اگر به دنبال درک عمیق‌تر از فریمورها هستید و می‌خواهید مقایسه‌ای جامع میان QMK و VIA داشته باشید، پیشنهاد می‌کنیم مقاله ما درباره فریمور QMK را نیز مطالعه کنید.
